Ο απόλυτος σταρ Μπράϊαν Κλαφ
Με αφορμή τα 80 χρόνια από τη γέννηση του Μπραιαν Κλαφ, το england365 θυμάται τον προπονητή με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και τις αποστομωτικές φράσεις που άφησε το στίγμα του στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.
Ήταν 21 Μαρτίου του 1935, όταν ο μικρός Μπράϊαν είδε το πρώτο φως του ήλιου, όντας το έκτο απο τα εννέα παιδιά της οικογένειας. Γεννήθηκε στο Μίντλεσμπρο, την πόλη στην οποία θα έκανε τα πρώτα ποδοσφαιρικά του βήματα και έπειτα θα μετατρεπόταν σ’ έναν απ τους κορυφαίους σκόρερ του συλλόγου.
Δεινός γκολτζής, επιθετικός με οσμή του γκολ και φανταστικά νούμερα στην ποδοσφαιρική του καριέρα, πέτυχε 204 γκολ σε 222 συμμετοχές με την "Μπορο" μέσα σε πέντε χρόνια (1955-1961) και 63 γκολ σε 74 συμμετοχές με τη Σάντερλαντ σε μια τριετία (1961-1964). Ενδιάμεσα, τον Οκτώβρη του 1959 φόρεσε τη φανέλα με το εθνόσημο, σε δύο παιχνίδια των "λιονταριών" ενάντια σε Ουαλία και Σουηδία.
Ώσπου σ’ ένα παιχνίδι τη Boxing Day του 1962, με αντίπαλο τη Μπέρι, ο Κλαφ συγκρούστηκε με τον τερματοφύλακα Κρις Χάρκερ και τραυματίστηκε σοβαρά στο γόνατο. Στις "μαύρες γάτες" έμεινε έως το τέλος της σεζόν 1963-64 χωρίς ποτέ να καταφέρει να επανέλθει στο προηγούμενα στάνταρ απόδοσης του, με αποτέλεσμα να κρεμάσει τα παπούτσια του μόλις στα 29 χρόνια του.
Και κάπου εκεί ξεκίνησε το όμορφο παραμύθι της προπονητικής του καριέρας. Πρώτος του σταθμός η Χάρτλπουλ, που αγωνίζεται στην τέταρτη τη τάξει κατηγορία του αγγλικού ποδοσφαίρου. Ο Κλαφ θα προσλάβει για βοηθό του τον Πίτερ Τέϊλορ, τον άνθρωπο με τον οποίο θα χτίζουν μαζί κάθε νέα τους ομάδα, ίσως το πιο πετυχημένο δίδυμο προπονητή-βοηθού στα χρονικά του αθλήματος.
Στα 30 χρόνια του ήταν ο νεότερος προπονητής στο αγγλικό πρωτάθλημα. Κάποιες αντιρρήσεις οικονομικής φύσεως με τον πρόεδρο της Χάρτλπουλ έφεραν το διαζύγιο το 1967, με τον ίδιο και τον Τέϊλορ να αναλαμβάνουν τα "κριάρια" της Ντέρμπι Κάουντι, ομάδας που δεν είχε να επιδείξει κάτι το ιδιαίτερο πέραν ενός κυπέλλου το μακρινό 1946, κι αγωνιζόταν στη δεύτερη κατηγορία.
Στηριζόμενος κυρίως στην αδιαλλαξία του, στον επίμονο χαρακτήρα του και σε κάποιους πολύ σημαντικούς ποδοσφαιριστές, όπως στους παλιούς Κέβιν Έκτορ, Άλαν Ντέρμπαν, Ρον Γουέμπστερ και Κόλιν Μπούλτον, αλλά και στους καινούριους Ρόϊ Μακ Φάρλαντ, Λες Γκριν, Τζον Ο`Χέϊρ, Τζον Μακ Γκόβερν και Άλαν Χίντον, καταφέρνει να ανεβάσει την ομάδα στην κορυφαία κατηγορία το 1968-69. Τέταρτη θέση το 1969-70 και ένατη το 1970-71, θέσεις αξιοπρεπέστατες για τη νεοφώτιστη Ντέρμπι.
Και ω του θαύματος! Η Ντέρμπι Κάουντι στέφεται πρωταθλήτρια Αγγλίας για τη σεζόν 1971-72, αφού στις 8 Μαϊου του 1972 η ήττα της Λίντς απο τη Γούλβς στο "Μολινό" και η λευκή ισοπαλία της Λίβερπουλ με την Άρσεναλ στο "Χάϊμπουρι", δίνουν στο συγκρότημα του Κλαφ το πλεονέκτημα για τον τίτλο μόλις μια αγωνιστική πριν το τέλος. Ο πεισματάρης Κλαφ είχε καταφέρει το ακατόρθωτο σε μια εποχή που μεσουρανούσαν η Λίβερπουλ του Σάνκλι κι η Λίντς του Ρέβι, με ένα ρόστερ που πλέον στις τάξεις του είχαν προστεθεί ο έμπειρος Ντέιβ Μακάϊ ο αμυντικός Κόλιν Τοντ και ο «τεχνίτης» Άρτσι Γκέμιλ.
Την επόμενη χρονιά ο Κλαφ, εγωιστής κι αλαζόνας ως συνήθως προσπαθεί για την ευρωπαϊκή καταξίωση. Η Ντέρμπι θα τερματίσει 7η στο πρωτάθλημα, αλλά θα φτάσει στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, όπου θα αποκλειστεί απ τη Γιουβέντους, με τον ίδιο να κάνει δηλώσεις που κάθε άλλο παρά υμνούσαν τους Ιταλούς αποκαλώντας τους μπάσταρδους και αμφισβήτησε ακόμα και τη γενναιότητα τους ως έθνος κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο!
Το καλοκαίρι του 1973 προβαίνει σε σκληρές δηλώσεις εις βάρος του προπονητή της Λιντς Γιουνάϊτεντ, τον οποίο κατηγορούσε ότι ενθαρρύνει τους ποδοσφαιριστές του στη βίαιη συμπεριφορά ζητώντας παράλληλα από την ομοσπονδία να υποβιβάσει τα "παγώνια" στη δεύτερη κατηγορία. Άλλωστε ποτέ δεν έκρυψε την αντιπάθεια του προς το σύλλογο του Γιορκσαϊρ και προς τον Ντον Ρέβι.
Λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 1973, ένα επεισόδιο με τον πρόεδρο της Ντέρμπι θα φέρει το διαζύγιο, αφού ο ίδιος αρνήθηκε την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου για απόλυση του Τέϊλορ, υποβάλλοντας την παραίτηση του, κάτι που εξόργισε του οπαδούς των "κριαριών".
Επόμενος σταθμός της καριέρας του η άσημη Μπράϊτον, ομάδα της 3ης κατηγορίας του αγγλικού ποδοσφαίρου. Ο Κλαφ από προπονητής μιας πρωταθλήτριας και ανταγωνιστικής ομάδας που αντιμετώπιζε τη Γιουβέντους πριν λίγο καιρό, ήταν πλέον τεχνικός ενός συλλόγου που δεχόταν ντροπιαστικές ήττες, με μόλις 12 νίκες σε 32 παιχνίδια και μια θέση στην τελική κατάταξη άκρως ταπεινωτική (19η).
Κάπου εκεί έρχεται ίσως η χειρότερη περίοδος της καριέρας του. Η διοίκηση της Λιντς του προσφέρει τη θέση του προπονητή, μετά τη φυγή του Ρέβι για την εθνική Αγγλίας. Η πρώτη ρήξη του με τον βοηθό του είναι γεγονός, αφού ο Τέϊλορ θα παραμείνει πιστός στο συμβόλαιο του με τη Μπράϊτον. Οι 44 μέρες που άντεξε στο "Έλαντ Ρόουντ" υπήρξαν αξέχαστες. Στην πρώτη του κιόλας συγκέντρωση ως τεχνικός της Λιντς είπε το αλησμόνητο προς τους παίκτες του: «Μπορείτε να πετάξετε ότι μετάλλια έχετε κερδίσει στα σκουπίδια, μιας κι είναι όλα κερδισμένα με απάτη».
Η συνεχής κόντρα του με τις βεντέτες της ομάδας, κυρίως με τον αρχηγό Μπίλι Μπρέμνερ και τους Τζάϊλς και Χάντερ, αλλά κι η φτωχή συγκομιδή με μόλις μια νίκη σε έξι αγώνες, όντας το χειρότερο ξεκίνημα της 15ετίας για τη Λιντς, επέφεραν το μοιραίο. Η αποστροφή προς το πρόσωπο του και η έκδηλη αγάπη των παικτών της Λιντς προς τον Ντον Ρεβι τον οδήγησαν στην πόρτα της εξόδου.
Ίσως για το καλό της Νότιγχαμ Φόρεστ. Επιστρέφει στη δουλειά στις 6 Ιανουαρίου του 1975, αντικαθιστώντας τον Άλαν Μπράουν στον πάγκο της Φόρεστ, ομάδας που βρισκόταν στην 13η θέση της 2ης κατηγορίας. Προσλαμβάνει ξανά τον Τέϊλορ απο τη Μπράϊτον ως βοηθό του, με την ομάδα να τερματίζει όγδοη. Το 1976-77 ανεβαίνει στην πρώτη κατηγορία μέσω της τρίτης θέσης και δηλώνει ότι μπορεί να κερδίσει τον τίτλο. Όλοι τον θεωρούν έναν τρελό ονειροπόλο.
Περίοδος 1977-78 κι η αυτοκρατορία της Λίβερπουλ του Πέϊσλι απειλείται από τη νεοφώτιστη Νότιγχαμ Φόρεστ, μιας ομάδας που στηριζόταν βασικά στους Πίτερ Σίλτον, Βιβ Άντερσον, Κόλιν Μπάρετ, Τζον Μακ Γκόβερν, Μάρτιν Ο`Νιλ, Τζον Ρόμπερτσον και Τόνι Γούντκοκ. Το συγκρότημα του Κλαφ με μόλις 3 ήττες σε ολόκληρη τη χρονιά έκανε το γύρο του θριάμβου μέσα στο "Άνφιλντ", στο τελευταίο παιχνίδι του πρωταθλήματος με τη Λίβερπουλ κατακτώντας τον τίτλο με επτά βαθμούς διαφορά απ τους "κόκκινους".
Τα καλύτερα δεν έχουν έρθει όμως ακόμη. Ο τύπος επικρίνει τον Κλαφ πως η ομάδα δεν είναι ικανή για ευρωπαϊκή πορεία, με την κλήρωση να φέρνει τη Λίβερπουλ στο δρόμο της Φόρεστ για τον 1ο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Νίκη με 2-0 και 0-0 στη ρεβάνς κι η Νότιγχαμ πετάει εκτός διοργάνωσης την κάτοχο του τίτλου. ΑΕΚ, Γκρασχόπερς και Μάλμε στον τελικό είναι τα επόμενα θύματα της Φόρεστ, που κατακτά την κορυφή της Ευρώπης με τη «χρυσή» κεφαλιά του Τρέβορ Φράνσις, νέου αστέρα της ομάδας,
Κι αν το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών θεωρήθηκε σύμπτωση, η Νότιγχαμ τη σεζόν 1979-80 ακούμπησε το τέλειο. Έφτασε ξανά στον τελικό όπου κέρδισε το Αμβούργο του Κίγκαν με 1-0, με τον Σίλτον να πραγματοποιεί τρομερές επεμβάσεις εκείνη τη βραδιά.
Χαρισματικός προπονητής, ακέραιος και δύστροπος προς τους ποδοσφαιριστές του αλλά και ένας λαϊκός ήρωας που ήξερε να συγκεντρώνει πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, αποσύρθηκε απο τους πάγκους το 1993, όταν τα πολλά οικονομικά προβλήματα της Νότιγχαμ και η φυγή των αστεριών Ντες Ουόκερ και Τέντι Σέριχγαμ έφεραν τον υποβιβασμό. Αντιμετώπισε πολλά προβλήματα με το ποτό τα οποία και δεν ξεπέρασε ποτέ, αφήνοντας τον μάταιο τούτο κόσμο στις 20 Σεπτεμβρίου του 2004, μόλις 69 ετών.
Για πάντα όμως θα μας συντροφεύουν τα κατορθώματα του, το σνόμπ και ανυπέρβλητα ειρωνικό βλέμμα του αλλά και οι παροιμιώδης ατάκες του που έχουν χαραχθεί ανεξίτηλα στη Βίβλο του ποδοσφαίρου:
- Λένε ότι η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα, αυτό όμως συνέβη γιατί δεν πήρα εγώ τη δουλειά
- Σίγουρα δεν θα έλεγα πως είμαι ο κορυφαίος προπονητής, αλλά ανήκω στο top 1
- Συζητήσαμε για είκοσι λεπτά περίπου κι αποφασίσαμε ότι είχα δίκιο (για διαφωνία με κάποιον ποδοσφαιριστή του)
- Μη μου στείλετε λουλούδια όταν πεθάνω, στείλτε τα όσο είμαι ζωντανός αν με συμπαθείτε
- Η γυναίκα του δεν ξέρει να τραγουδάει κι ο κουρέας του δεν ξέρει να κουρεύει (για τον Ντέϊβιντ Μπέκαμ)
- Αν ο Θεός ήθελε να παίζουμε με τη μπάλα ψηλά θα έβαζε χορτάρι στον ουρανό
- Οι γυναίκες πρέπει να χουν θηλυκότητα, όχι να κάνουν τάκλιν στη λάσπη (για το γυναικείο ποδόσφαιρο)
- Έχω κόψει το ποτό εδώ κι έξι μήνες. Αν το ξαναρχίσω ρίξτε το φταίξιμο στον Έρικσον (πρώην ομοσπονδιακό προπονητή της Αγγλίας)
Αλέξανδρος Αναγνώστου
