Άγγλοι προπονητές αγνοούνται!
Η σεζόν 2017-18 ολοκληρώθηκε στο Νησί με την Μάντσεστερ Σίτι να στέφεται πρωταθλήτρια και τον Πεπ Γκουαρδιόλα να γίνεται ο πρώτος Ισπανός προπονητής που κατακτά πρωτάθλημα στην Αγγλία, συνεχίζοντας έτσι την παράδοση που θέλει τους ξένους τεχνικούς να φτάνουν πρώτοι στο νήμα από καταβολής Premier League.
Από το μακρινό 1992, όποτε και η Premier League αντικατέστησε την First Division και πήρε την σημερινή της μορφή, κανένας Άγγλος προπονητής δεν έχει καταφέρει να γευτεί τη χαρά της κατάκτησης του πρωταθλήματος, με τις αιτιολογήσεις γύρω από αυτό το φαινόμενο να είναι πολλές και οι ερμηνείες ακόμα περισσότερες.
Ο ρόλος των τραγωδιών του Χέιζελ και του Χίλσμπορο
Οι ρίζες του προβλήματος εντοπίζονται στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Οι επιπτώσεις που άφησε η τραγωδία του Χέιζελ, τα απανωτά περιστατικά χουλιγκανισμού και ο πενταετής αποκλεισμός όλων των ομάδων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις έπληξαν ανεπανόρθωτα το αγγλικό ποδόσφαιρο. Oι οικονομικές ζημιές των ομάδων ήταν πολύ μεγάλες και η φυγή πρωτοκλασάτων ονομάτων από το αγγλικό πρωτάθλημα ήρθε σαν φυσικό επακόλουθο, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτά των Γκάρι Λίνεκερ-Μαρκ Χιουζ που έφυγαν για την Μπαρτσελόνα και του Ίαν Ρας για λογαριασμό της Γιουβέντους. Η νέα τραγωδία στο Χίλσμπορο κατέστησε ακόμα πιο σαφή την ανάγκη για άμεσες και ριζικές αλλαγές στην γενικότερη σύσταση και οργάνωση του αγγλικού ποδοσφαίρου, δίνοντας μεγάλη έμφαση στην ανακαίνιση των γηπέδων και την διανομή των εισιτηρίων. H οικονομική ανόρθωση ήρθε μετά τη συνάντηση των αντιπροσώπων των “πέντε μεγάλων” της εποχής (Γιουνάιτεντ, Λίβερπουλ, Τότεναμ, Έβερτον και Άρσεναλ) με τον Γκρεγκ Ντάικ, διευθυντή της London Weekend Television. Η συνάντηση αυτή έφερε στο προσκήνιο την πρόταση για τη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας η οποία θα ήταν εμπορικά ανεξάρτητη από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (FA) και θα επέφερε πολύ μεγαλύτερα κέρδη στους συλλόγους μέσω χορηγιών και τηλεοπτικών συμφωνιών. Έτσι λοιπόν θεσμοθετήθηκε η Premier League, αντικαθιστώντας την First Division.
H εξήγηση για το φαινόμενο
Η νεοσύστατη κατηγορία άνοιξε άμεσα και διάπλατα τις πύλες της στον ποδοσφαιρικό κόσμο. Το αγγλικό ποδόσφαιρο προκειμένου να επουλώσει τις πληγές του και να ανακτήσει την χαμένη του αίγλη είχε ανάγκη από νέες, φρέσκες ιδέες πέρα από τα δικά του σύνορα. Αρχικά η έλευση του Αρσέν Βενγκέρ το καλοκαίρι του 1996 και o ερχομός του Ζεράρ Ουγιέ δυο χρόνια αργότερα ουσιαστικά έδωσαν το έναυσμα μιας νέας εποχής, μιας εποχής που σιγά-σιγά έδειχνε να οδηγεί στον σταδιακό “αφανισμό” των Άγγλων προπονητών. Μάλιστα ο πρώην γενικός διευθυντής της Λίβερπουλ Ρικ Πάρι δήλωσε χαρακτηριστικά πως “ο ερχομός του Βενγκέρ άλλαξε την προσέγγισή μας”. Το 2004 μπορεί να χαρακτηριστεί ως χρονιά-ορόσημο για την σύγχρονη διαμόρφωση της Premier League, αφού η κατάκτηση του Champions League από την Πόρτο του Ζοζέ Μουρίνιο και του Κυπέλλου UEFA από την Βαλένθια του Ράφα Μπενίτεθ οδήγησε στην πρόσληψη των δυο προπονητών σε Τσέλσι και Λίβερπουλ αντίστοιχα. Με τον καθένα να προσθέτει το δικό του λιθαράκι στην “ποδοσφαιρική αναγέννηση” του Νησιού (με αποκορύφωμα όλων το θαύμα της Κωνσταντινούπολης και την επιστροφή της Λίβερπουλ στην κορυφή της Ευρώπης μετά το 1984), οι μετοχές των ξένων προπονητών αυτομάτως αυξήθηκαν ραγδαία και οι προσλήψεις διαδέχονταν η μία μετά την άλλη. Ο τελευταίος που έδειχνε να ακολουθεί το μοντέλο των προκατόχων του ήταν ο Αντρές Βίλας-Μπόας, όμως τόσο η θητεία του στην Τσέλσι όσο και στην Τότεναμ αποδείχτηκαν αποτυχημένες.
Υπάρχει φως στο τούνελ;
Είναι χαρακτηριστικό πως η Premier League βρίσκεται στην ,όχι και τόσο τιμητική, τελευταία θέση μεταξύ των πέντε κορυφαίων ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων όσον αφορά τους ομοεθνείς προπονητές, αφού στις αρχές τις περασμένης περιόδου το ποσοστό είχε φτάσει μόλις το 20%, με την LaLiga και την Serie A να κρατούν σταθερά τα πρωτεία στη συγκεκριμένη κατηγορία. Πρόσφατα παραδείγματα όπως η Λέστερ του Ρανιέρι, οι δυο ευρωπαϊκοί τελικοί του Κλοπ με την Λίβερπουλ, η κατάκτηση του Europa League από την Γιουνάϊτεντ του Μουρίνιο, η εντυπωσιακή Σίτι του Γκουαρδιόλα και η ελκυστική Τότεναμ του Ποκετίνο έρχονται ν’αποδείξουν περίτρανα ότι το αγγλικό ποδόσφαιρο βαδίζει προς τη σωστή κατεύθυνση, σε βάρος πάντα των δικών του παιδιών. Όπως δήλωσε και ο Χάρι Ρέντναπ “δεν πιστεύω πως θα δούμε κάποιον Άγγλο προπονητή στην πρώτη εξάδα για πολύ καιρό ακόμα”. Mία δήλωση που με τα τωρινά δεδομένα ίσως και να μην απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Τα ονόματα των Έντι Χάου και Σον Ντάις είναι ελπιδοφόρα και έχουν ήδη τραβήξει τη προσοχή, αλλά παραμένει άγνωστο το αν και πότε θα κάνουν το βήμα παραπάνω. Για μία χώρα όμως που έχει αναδείξει προπονητές όπως ο Μπράιαν Κλαφ, ο Μπομπ Πέισλι, ο Μπόμπι Ρόμπσον, ο Χέρμπερτ Τσάπμαν και ο Αλφ Ράμσει αυτές οι δύο μόνο περιπτώσεις δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά σημάδια.
Σωκράτης Νίκου
