Μπίλι Μπρέμνερ: ο μικρόσωμος αρχηγός που γιγαντώθηκε με τη φανέλα της Λιντς!
Ήταν τέτοιες γιορτινές μέρες στο Δυτικό Γιορκσάιρ της Αγγλίας. Αρχές Δεκέμβρη 1997. To Leeds, όπως και εμείς εδώ, είχε βάλει τα γιορτινά του. Και με δεδομένο ότι η ομάδα τους με τον Τζόρτζ Γκρέιαμ στο τιμόνι της διένυε την πέμπτη χρονιά της στα μεγάλα σαλόνια της νεοσύστατης Premier League , επικρατούσε κλίμα ευφορίας από όλες τις απόψεις. Την ίδια στιγμή, μόλις 33 χιλιόμετρα νότια, σε νοσοκομείο του Ντονκάστερ, ο σπουδαίος Μπίλι Μπρέμνερ έδινε την τελευταία μάχη του... Αυτή η μάχη, δεν ήταν με τους αντίπαλους χαφ, αλλά με την καρδιακή προσβολή.
Ήταν η μοναδική μάχη στην οποία «λύγισε», αποχαιρετώντας τον κλειστό οικογενειακό κύκλο, που ήταν στο πλευρό του στις τελευταίες του στιγμές στο δωμάτιο της εντατικής. Η έκτακτη είδηση διαδόθηκε γρήγορα και το γιορτινό κλίμα σύντομα καλύφθηκε από ένα πέπλο πένθους στους ουρανούς του Leeds. Η συγκεκριμένη πόλη - και όχι μόνο - ντύθηκε στα μαύρα για να πει το τελευταίο αντίο στον επί 16 χρόνια ποδοσφαιρικό «αλήτη» της ομάδας. Στον άνθρωπο που έγραψε ιστορία φορώντας την κυανόλευκη φανέλα στο χορτάρι του «Έλαντ Ρόουντ».
Ήταν όλοι εκεί, στο νεκροταφείο του κοντινού Έλινγκτον. H Έλσι, χήρα και πρώην σύζυγος του προπονητή εκείνης της μεγάλης Leeds των δεκαετιών '70 και '80, Ρίβι, δήλωσε το παρόν. Ο Φέργκιουσον, πήρε την πρώτη πτήση από Τορίνο, όπου αντιμετώπιζε η ομάδα του την Γιουβέντους για το Champions League το αμέσως προηγούμενο βράδυ, και έσπευσε στο σημείο. Ο Άλαν Κλάρκ, συμπαίκτης και κολλητός φίλος του Μπίλι, παιδί εννιαμελούς οικογένειας δήλωσε: «Ανάμεσα στα επτά αδέρφια μου, ο Μπρέμνερ ήταν για μένα ο όγδοος». Ο Τζόουνς, ακόμη ένας συμπαίκτης-φίλος του, καταγράφει ορισμένες σκέψεις σχετικά με το «λαϊκό προσκύνημα» στην κηδεία του.
«Ήταν η απόδειξη του πόσο σεβαστός ήταν ο Μπίλι από τη κοινή γνώμη». Είχε την αγριάδα στο παιχνίδι του αλλά ήταν ποιοτικός ποδοσφαιριστής. Ήταν τόσο καλός όσο φαινόταν. Πάντα το θέτω έτσι: Αν υπήρχαν 11 Μπρέμνερ σε μια ομάδα, θα έπαιρνε κάθε χρόνο το Παγκόσμιο Κύπελλο».
Αυτά και πολλά άλλα ήταν ο εμβληματικός Μπίλι Μπρέμνερ. Γεννημένος στις 9 Δεκεμβρίου 1942 στο Στέρλινγκ της Σκωτίας από καθολικούς γονείς, τού απαγορεύτηκε από τον πατέρα του να πάει στη Σέλτικ (σ.σ. λόγω της διαχρονικής θρησκευτικής κόντρας Rangers και Celtic). Αφού απέρριψε τις προτάσεις των Τσέλσι και Άρσεναλ, επειδή δεν του άρεσε η διαμονή στο Λονδίνο, η μοίρα τον έφερε να υπογράφει στη Λιντς Γιουνάιτεντ Κ23 σε ηλικία 16 ετών. Ντεμπούτο έκανε την επόμενη χρονιά στο Στάμφορντ Μπρίτζ απέναντι στην ομάδα που είχε ... ρίξει άκυρο δύο χρόνια πριν, την Τσέλσι. Ο τοπικός Τύπος τον εξύμνησε κατά τις πρώτες εμφανίσεις του, όμως αυτό δεν ήταν αρκετό για να αποφύγει η Λιντς τον υποβιβασμό τη σεζόν 1959-60. Μάλιστα την επόμενη σεζόν, στη δεύτερη πια κατηγορία, ο μικρός Μπρέμνερ δεν έβρισκε θέση βασικού στην ενδεκάδα που παρέτασσε ο κόουτς Τζακ Τέιλορ, εκφράζοντας τα παράπονά του στον προπονητή του. Στα τέλη της χρονιάς ο Τέιλορ απολύεται και η ιστορία αρχίζει να γράφεται...
Τον Τέιλορ διαδέχεται ο μέχρι τότε εν ενεργεία παίκτης της Λιντς, Ντον Ρεβι. Με εισήγησή του στη διοίκηση απορρίπτεται πρόταση της Χιμπέρνιαν για τον Μπρέμνερ ύψους 25 χιλιάδων λιρών. Πείθει τον Σκωτσέζο να παραμείνει στο σύλλογο και έκτοτε οι δυο τους, από το πόστο του προπονητή και του ποδοσφαιριστή έκαστος, θα οδηγήσουν χέρι- χέρι τη Λιντς στις μεγάλες δόξες. Τη σεζόν '62-'63 τον καθιστά αμυντικό χαφ και τον πλαισιώνει με τον Γκίλς, μεταγραφή από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ήταν το δίδυμο που έμελλε να «καταπιεί» τα αντίπαλα χάφ. Την επόμενη κιόλας σεζόν (1963-64) η Λιντς ανέβηκε στην πρώτη κατηγορία και δε χρειάστηκε αρκετός χρόνος προσαρμογής για τον ίδιο και την ομάδα του αφού άμεσης άρχισε να διεκδικεί τρόπαια.
Ο πρώτος εγχώριος τίτλος θα έρθει το 1968, στον τελικό του League Cup κόντρα στην Άρσεναλ με 1-0, σε ματς με πολύ ξύλο και επιβλητική εμφάνιση του Μπρέμνερ, για να ακολουθήσει ο πρώτος ευρωπαϊκός με αντίπαλο την ουγγρική Φερεντσβάρος για το Inter-Cities Fairs Cup (το σημερινό Europa League). Ακολουθεί η κατάκτηση του πρώτου πρωταθλήματος το 1969, με τον Μπίλι βασικό κι αναντικατάστατο να σκοράρει και 6 γκολ και άλλος ένας ευρωπαϊκός τίτλος το 1971. Το επόμενο καλοκαίρι ο εν λόγω θα υποδεχτεί στα αποδυτήρια τους νεοφερμένους Κλάρκ και Τζόουνς, με τους οποίους θα αργήσει, αλλά θα βρει χημεία το 1973-74, που θα έρθει ξανά η πρωτιά στην επονομαζόμενη τότε First Division, χρονιά στην οποία η Λιντς έπιασε ταβάνι, παίζοντας το καλύτερο ποδόσφαιρο στην ιστορία του συλλόγου. Ο Μπίλι Μπρέμνερ, σημαιοφόρος αυτής της ομάδας, θα μείνει αξέχαστος για τη δύναμη, την αποφασιστικότητα, αλλά και τη μπάλα που ήξερε. Αρχηγός με τα όλα του. «Τhe matrix» ή «Τhe butche», όπως τον αποκάλεσαν αργότερα με αφορμή τα τάκλιν που έκανε.
Η φυγή του Ρέβι από την τεχνική ηγεσία το 1974 θα σημάνει ουσιαστικά και την αποκαθήλωση της «αυτοκρατορικής» Λιντς και του φοβερού αρχηγού της Μπίλι Μπρέμνερ, ο οποίος ακολουθεί σιγά σιγά πτωτική πορεία. Μάλιστα, στιγματίστηκε ένα χρόνο αργότερα για το περιστατικό με τον Κίγκαν, όπου τιμωρήθηκε με 11 αγωνιστικές. Το 1976 αποχωρεί από την ομάδα της καρδιάς του ως ποδοσφαιριστής και μετακινείται στη Χαλ, για να κλείσει την καριέρα του τελικά στην Ντονκάστερ, την πόλη στην οποία 23 χρόνια αργότερα, θα αφήσει την τελευταία του πνοή. Τον Οκτώβριο του 1985, θα κατηφορίσει εκ νέου προς το Έλαντ Ρόουντ, αυτή τη φορά στο πόστο του προπονητή. Η Λιντς είχε περιέλθει σε μια περίοδο εσωστρέφειας, έχοντας υποβιβαστεί στη δεύτερη κατηγορία και βρισκόταν σε διαδικασία επανεκκίνησης. Με τον Μπρέμνερ στο τιμόνι της, καταγράφει μια αξιόλογη πορεία ως τα ημιτελικά του FA Cup το 1987 ενώ φτάνει μια ανάσα από την άνοδο. Το ταξίδι σταματάει εκεί.
Έφυγε έχοντας μπει στο πάνθεον των ποδοσφαιριστών. 653 συμμετοχές στους συλλόγους που αγωνίστηκε (587 με τη Λιντς) με συνολικά 97 γκολ στο ενεργητικό του. 7 τίτλους. Καλύτερος παίκτης του αγγλικού πρωταθλήματος το 1970. Κατάληψη θέσης στην κορυφαία 55άδα ποδοσφαιριστών από όλες τις κατηγορίες Αγγλίας το 1974. Το «Roll of honour» από την ομοσπονδία της Σκωτίας, μια και με το εθνόσημο κατέγραψε 53 συμμετοχές και 3 γκολ και ήταν αρχηγος στο Μουντιάλ το 1974. Και φυσικά ο ίδιος δεν θα το μάθει ποτέ αλλά πριν μια δεκαετία ψηφίστηκε από τους φίλους της Λιντς ως ο κορυφαίος παίκτης που αγωνίστηκε ποτέ με τα χρώματα της ομάδας. Κάθε άλλο παρά αμελητέα δεν είναι τα επιτεύγματά του.
Όσοι τον είδαν θα τον θυμούνται για πάντα κι όσοι δεν είχαν την τύχη θα τον μαθαίνουν για πολλά χρόνια ακόμη... βλέποντας το άγαλμά του έξω από το γήπεδο που μεγαλούργησε. Διότι ναι, δεν χρειάζεται να είσαι Θεός για να σου στήσουν ανδριάντα, φτάνει να ξεχωρίζεις σ αυτό που κάνεις και να αφιερώνεσαι σ αυτό εξ' ολοκλήρου...
Διομήδης Σιλιβέρδης
