Πως το «ποτέ την Κυριακή» έπαψε να ισχύει για το ποδόσφαιρο!
Όσο κι αν σήμερα μας φαίνεται πολύ φυσιολογικό να παίζεται ποδόσφαιρο τις Κυριακές, στην Αγγλία,υπήρχε μία εποχή που ήταν νόμος να μην διεξάγονται αναμετρήσεις. Αυτό αφορούσε στο αγγλικό πρωτάθλημα, όπου εξάλλου μέχρι και σήμερα τα περισσότερα ματς της αγωνιστικής λαμβάνουν χώρα το Σάββατο. Πως άλλαξαν όμως όλα ένα κρύο χειμώνα πριν 46 χρόνια; Γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος.
Τη λέξη νόμος δεν την έγραψα τυχαία, αφού για θρησκευτικούς λόγους ήταν πραγματική η απαγόρευση τέλεσης οποιουδήποτε γεγονότος που απαιτούσε την πληρωμή αντιτίμου, σύμφωνα με τον «Κυριακάτικο Νόμο» που είχε ψηφιστεί από το Βρετανικό Κοινοβούλιο το 1780!
Οι παράγοντες που άλλαξαν τα δεδομένα, όμως, δεν ήταν θρησκευτικοί, αλλά οικονομικοί, και εμφανίστηκαν το 1973. Συγκεκριμένα τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς ήταν που ξέσπασε ο 4ος Αραβο-Ισραηλινός Πόλεμος.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών να προχωρήσει σε εμπάργκο προς τις δυτικές χώρες, με αποτέλεσμα να προκληθεί ενεργειακή κρίση.
Στη Βρετανία η κατάσταση έγινε ακόμα χειρότερη, καθώς λίγους μήνες μετά, συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο του 1974, οι ανθρακωρύχοι κήρυξαν γενική απεργία και ολόκληρο το «νησί» βρέθηκε σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης.
Στην προσπάθεια εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας, μάλιστα, οι εργάσιμες μέρες μειώθηκαν σε τρεις εβδομαδιαίως. Τι σχέση όμως μπορεί να έχουν όλα αυτά με το ποδόσφαιρο;
Όπως μπορεί εύκολα να γίνει αντιληπτό, το ποδόσφαιρο μόνο προτεραιότητα δεν αποτελούσε εν μέσω τέτοιας κατάστασης, οπότε υπήρξαν ανάλογες περικοπές και από εκεί.
Στην αρχή της σεζόν 1973-74 απαγορεύθηκε η χρήση προβολέων στα γήπεδα ακόμα και αν υπήρχε η δυνατότητα χρήσης ιδιωτικών γεννητριών ρεύματος. Συνεπώς όλα τα ματς έπρεπε να διεξάγονται είτε πρωινές ώρες, είτε μεσημέρι Σαββάτου, είτε απογεύματα τις καθημερινές.
Οι ομάδες ζήτησαν να αναβληθούν οι αγώνες μέχρι το τέλος της σεζόν, αλλά η ομοσπονδία αρνήθηκε, καθώς εκτιμήθηκε πως οι κακές καιρικές συνθήκες θα μπορούσαν να προκαλέσουν χάος μέσα στους τελευταίους μήνες της σεζόν.
Επιπλέον, απορρίφθηκαν οι προτάσεις για την προσωρινή αναβολή του πρωταθλήματος και για την παράτασή του μέχρι τον Ιούνιο. Τον Δεκέμβριο του 1973 η ομοσπονδία ζήτησε άδεια από το υπουργείο Εσωτερικών, προκειμένου να διεξάγονται αγώνες τις Κυριακές.
Παρά το γεγονός ότι οι προβολείς δεν θα χρησιμοποιούνταν, η ηλεκτρική ενέργεια ήταν απαραίτητη για τη γενική λειτουργία των γηπέδων και θεωρήθηκε ότι οι Κυριακές θα μπορούσαν να επιτρέψουν μια πιο εγγυημένη παροχή ρεύματος, καθώς ήταν αργίες και δεν υπήρχε ανάλογη ανάγκη τροφοδότησης άλλων τομέων όπως τις προηγούμενες ημέρες.
Χορηγήθηκε άδεια, ωστόσο την αλλαγή αυτή δεν είδαν με καλό μάτι ούτε οι παίκτες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Κέβιν Κίγκαν της Λίβερπουλ, αλλά ούτε και όλα τα στελέχη των ομάδων.
Ο Μπομπ Γουόλ, τεχνικός διευθυντής της Άρσεναλ εκείνη την εποχή, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Το να παίζεις ποδόσφαιρο και να έχεις οικονομικό κέρδος τις Κυριακές είναι λάθος. Δεν έχουμε καμία διάθεση να διαταράξουμε την ειρήνη και την ησυχία της γειτονιάς του Χάιμπουρι τέτοια μέρα».
Σήμερα τα λόγια του ακούγονται παράταιρα, όμως τότε υπήρχαν πολλοί που συμμερίζονταν αυτή την άποψη. Εντούτοις, η Κυριακή 6 Ιανουαρίου 1974 έγινε η πρώτη στην ιστορία της Αγγλίας που παίχτηκε ποδόσφαιρο.
Η αρχή έγινε με το ματς Κυπέλλου μεταξύ της Κέιμπριτζ Γιουνάιτεντ και της Όλνταμ, το οποίο έληξε 2-2, ενώ την ίδια μέρα ακολούθησαν άλλοι τρεις αγώνες για την ίδια διοργάνωση. Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 20 Ιανουαρίου, το πρόγραμμα περιελάμβανε 12 αγώνες πρωταθλήματος, με το Μίλγουολ-Φούλαμ για τη 2η κατηγορία να περνά στην ιστορία ως το πρώτο κυριακάτικο ματς στην ιστορία του πρωταθλήματος Αγγλίας από την ίδρυσή του το 1888.
Για την ιστορία οι γηπεδούχοι επικράτησαν 1-0, με γκολ του Μπράιαν Κλαρκ, υπό το βλέμμα 15.340 θεατών.
Η Κυριακή 27 Ιανουαρίου 1974 είναι η ιστορική μέρα που η Στόουκ Σίτι επικράτησε επί της Τσέλσι με σκορ 1-0, στο πρώτο κυριακάτικο ματς για την 1η Κατηγορία της Αγγλίας.
Το μοναδικό γκολ του αγώνα σημείωσε με εύστοχη εκτέλεση πέναλτι ο Τζεφ Χερστ, ήρωας των «τριών λιονταριών» στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966. Το έθιμο της κυριακάτικης αγωνιστικής είχε έρθει για να μείνει.
Στην απόφαση της μονιμοποίησης αυτής της κατάστασης βοήθησε φυσικά η αύξηση που εμφανίστηκε στις εισπράξεις των ομάδων, αφού τα γήπεδα γέμιζαν από τη στιγμή που ούτως ή άλλως ήταν ημέρα αργίας για τους εργαζόμενους.
Εξάλλου, η δήλωση του γραμματέα της ομοσπονδίας Τεντ Κόκερ ήταν: «Το ποδόσφαιρο αποτελεί το εθνικό μας σπορ. Πρέπει να δώσουμε στους φιλάθλους αυτό που θέλουν. Είναι πολλοί αυτοί που θέλουν να παρακολουθούν ποδόσφαιρο τις Κυριακές».
Πάντως στις 3 Φεβρουαρίου ο Τζίμι Άλαν, τερματοφύλακας της Σουίντον, έγινε ο πρώτος Βρετανός παίκτης που αρνήθηκε να συμμετάσχει σε κυριακάτικο ματς.
Ο Άλαν, ο οποίος μέχρι εκείνο το σημείο της σεζόν δεν είχε λείψει ούτε λεπτό σε παιχνίδι της ομάδας του, αρνήθηκε να συμπεριληφθεί στην αποστολή για την αναμέτρηση με την Μπόλτον, καθώς δήλωνε αφοσιωμένος Χριστιανός και δεν ήθελε να αγωνίζεται τη συγκεκριμένη ημέρα.
Η ομάδα και ο προπονητής Λες Άλεν σεβάστηκαν την επιλογή του, αλλά ο παίκτης έχασε τη θέση του κάτω από τα δοκάρια μέχρι το 1976, μία κίνηση που έδειχνε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι οι αποφάσεις περί κυριακάτικων αγώνων ήταν οριστικές.
Όσο για τον περίφημο νόμο που δεν επέτρεπε την τέλεση θεαμάτων επί πληρωμή τις Κυριακές, βρέθηκε τρόπος να παρακαμφθεί αφού η είσοδος στο γήπεδο ήταν ελεύθερη φυσικά αν πρώτα οι ενδιαφερόμενοι αγόραζαν ένα match programme, το οποίο μπορούσαν να προμηθευτούν έξω από τις θύρες και, περιέργως, είχε διαφορετική τιμή ανάλογα με τη θύρα που ήθελε κάποιος να εισέλθει…
Κατ’ αυτόν τον τρόπο καθιερώθηκε στη Βρετανία αυτό που σήμερα θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της ρουτίνας όλων των φιλάθλων, αν και κάποτε οι Κυριακές και το ποδόσφαιρο έμοιαζαν ότι δεν θα συμβαδίσουν ποτέ…
