Η διαρκής ευρωπαϊκή αποτυχία της Σίτι, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ο Ντόχερτι και το ποδοσφαιρικό χρηματιστήριο!
Με τη σεζόν να αρχίζει τόσο σύντομα έπειτα από την ολοκλήρωση μολις στις 23 Αυγούστου της προηγουμενης και την υγειονομική κρίση του κορονοϊού να έχει την τιμητική της, φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου από όλες τις στοιχηματικές δίνεται η Μάντσεστερ Σίτι του Πεπ η οποία όμως κάποια στιγμή πρέπει να δείξει τα δόντια της και στην Ευρώπη.
Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο το τρένο της ομάδας του Γκουαρδιόλα έμοιαζε όντως ασταμάτητο ως την εμφάνιση της «πολύ σκληρής για να πεθάνει» Λιόν με την κατάληξη να είναι γνωστή.
Έπειτα από τον αποκλεισμό της πολυδιαφημισμένης Σίτι αξίας σχεδόν τριπλάσιας από τους αντιπάλους της, 1.06 δισεκατομμυρίου της Λιόν, έναντι 357 εκατομμύριων σύμφωνα με το transfermarkt και παρότι τα χρήματα δεν παίζουν ποδόσφαιρο είναι ένα γνωστό κλισέ.
Ο αποκλεισμός της Σίτι αποτέλεσε αφορμή προβληματισμού για κάτι βαθύτερο. Προκύπτουν ερωτήματα όπως το πόσο απέχει η αντικειμενική αξία της ομάδας του Γκουαρδιόλα - και όχι μόνο - από την πραγματική της, πως διαμορφώνεται σε κάθε περίπτωση η αντικειμενική αξία ενός ποδοσφαιριστή στο ποδοσφαιρικό χρηματιστήριο και τι ρόλο έχουν τα λόμπι των ατζέντηδων σε αυτό και αν τελικά τα άπλετα λεφτά των Αράβων κατέληγαν σε παίκτες με σημαντικό influence στο παιχνίδι.
Τα παραδείγματα των αγγλικών ομάδων που χρίζονται υπερομάδες χάρη στην έντονη κινητικότητά τους στο ποδοσφαιρικό χρηματιστήριο και των πανάκριβων μεταγραφών τους, είναι πολλά. Η Μάντσεστερ Σίτι δεν είναι καν η μόνη του Μάντσεστερ η οποία είχε αυτή την «τύχη».
Δεν μπορούν να ξεχαστούν μεταγραφές την περίοδο που προπονητής στην Γιουνάιτεντ ήταν ο Μουρίνιο. Ο Μπαϊγί στοίχισε 38 εκατομμύρια, ο Πογκμπά 105 εκατομμύρια, ο δε, Μικιταριαν 42 εκατομμύρια! Ακόμα και πρόσφατα η μεταγραφή του Φρεντ έφτασε περίπου τα 60 εκατομμύρια ευρώ. Σαφώς και δεν υπονοείται ότι πρόκειται για κακούς παίκτες.
Άλλωστε, η τιμολόγηση ποδοσφαιριστών διέπεται από μια τάση μαζικού και εκτεταμένου πληθωρισμού και με βάση αυτό μια αυξημένη τιμή είναι λογική.
Παρόλα αυτά, στις περιπτώσεις των ομάδων του Μάντσεστερ πρόκειται για μια πρωτοφανή αστοχία στο να στραφούν είτε σε παίκτες με άμεση επιρροή στον αγωνιστικό χώρο, είτε σε παίκτες που θα αποδειχθούν μακροχρόνιες επενδύσεις και θα τους βοηθήσουν στην απόσβεση των κεφαλαίων που σε φέρνουν σε θέση να αναρωτιέσαι πως προέκυψαν οι επιλογές και η τιμολόγηση των παικτών.
Μια αρκετά γενικευμένη παρατήρηση είναι ότι έγινε κακή διαχείριση και οι λανθασμένες κινήσεις πιστώνονται σε GM και διοίκηση. Παρόλα αυτά, για να θέσουμε δεδομένα και να καταλήξουμε σε συμπεράσματα θα πρέπει να ξεφύγουμε από τις ομάδες του Μάντσεστερ και να δούμε την γενική εικόνα.
Η αποδόμηση του «ρομαντικού ποδοσφαίρου» και η μαζική εμπορευματοποίησή του είχε αποτέλεσμα την μετατροπή του ποδοσφαιρικού χρηματιστηρίου σε μια πιο entertainment μορφή του χρηματοπιστωτικού συστήματος αγορών.
Όπως στο χρηματιστήριο οι κινήσεις των επενδυτών πρόκειται να καθορίσουν την πορεία μιας μετοχής έτσι και στο ποδόσφαιρο τα μεγάλα δίκτυα μάνατζερ, οι σχέσεις που αυτά διαθέτουν (ο επονομαζόμενος χρηματοοικονομικά ανταγωνισμός της αγοράς) και η εν τέλει τιμολόγηση ενός ποδοσφαιριστή καθορίζουν εν πολλοίς αφενός την καριέρα αυτού και αφετέρου το ποδόσφαιρο που θα δούμε.
Αδιαμφισβήτητα την τελευταία δεκαετία, πολλοί παίκτες που είναι προϊόντα και διατηρώντας μια συναλλαγματική αξία, βλέπουν την μέση τιμή τους να αυξάνεται ασταμάτητα στο πλαίσιο της γενικής μαζικής τάσης πληθωρισμού στην αγορά.
Μολονότι όμως, παρατηρείται μια ευρύτερη αύξηση στις μέσες αξίες των παικτών, αξιοσημείωτο είναι ότι εμφανίζονται συχνά πυκνά πλέον παίκτες «Μαύροι Κύκνοι», παίκτες δηλαδή όπου η αξία τους εκτοξεύεται ξαφνικά και ξεφεύγουν κατά πολύ από τις τιμές ανταγωνιστών και αγοράς! Και μεγάλο ρόλο σε αυτό έχουν οι ατζέντηδες εκτος από τις ομάδες αφού πρόκειται για τους ανταγωνιστές και (εν δυνάμει) διαμορφωτές αξιών στην αγορά.
Από οικονομική σκοπιά , πρόκειται για μιας μορφής ευνοιοκρατία των μεγάλων εταιρειών μάνατζερ οι οποίες μέσω των διαπροσωπικών και οικονομικών σχέσεών τους με τις ομάδες θέτουν ρήτρες συμμετοχών για τους πελάτες τους αυξάνοντας έτσι την αξία τους στο ποδοσφαιρικό χρηματιστήριο .
Η τρομακτική αύξηση των αξιών συγκεκριμένων ποδοσφαιριστών έναντι άλλων όμως οφείλεται εν πολλοίς και στον ολιγοπωλιακό μη τιμολογιακό ανταγωνισμό που έχουν αυτά θέσει.
Πιο απλά, οι μεγάλοι παίκτες παίζουν σε μια μεγάλη σφαίρα μεταξύ τους χωρίς την συμμετοχή όλων των υπόλοιπων ανταγωνιστών αφού η ανισότητα είναι τέτοια ώστε να καθορίζει «μεγάλα και μικρά ψάρια» εκ των προτέρων. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι, ωστόσο παρουσιάζεται στην παρακολούθηση της εξέλιξης στην καμπύλη αξίας ενός ποδοσφαιριστή. Οι αλλαγές σε αυτήν σε παίκτες «Μαύρους Κύκνους» μπορεί να είναι τόσο ξαφνικές όσο η πλοκή σε μια binge watch σειρά.
Και καπού εδώ έρχεται ως πιο πρόσφατη απόδειξη και φαεινό παράδειγμα για τα παραπάνω η μεταγραφή του Ντόχερτι στην Τότεναμ.
Ένα τίμιο, σκληρό δεξι μπακ το οποίο προέρχεται από γεμάτες σεζόν με τους Λύκους και μπορεί να βοηθήσει τόσο επιθετικά όσο και αμυντικά και να αντικαταστήσει κάτι παραπάνω από επαρκώς το κενό που αφήνει η φυγή του Οριέ. Αλλά αυτή είναι η μια πτυχή της ιστορίας. Πίσω από αυτήν υπάρχει μια άλλη που αναδεικνύει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την επίδραση των δικτύων των μάνατζερ στην δημιουργία της αξίας ενός παίκτη και στην τροπή τηςκαριέρας του που αξίζει να εξεταστεί.
Ατζέντης του παίκτη είναι η Gestifute του πασίγνωστου Πορτογάλου μάνατζερ Ζόρζε Μέντες. Την ίδια στιγμή, ο Μεντες εκπροσωπεί επίσης τον προπονητή της Γουλβς Νούνο Εσπιρίτο Σάντος όπως και τον στόλο από την... Ιβηρική χερσόνησο που στελεχώνουν κυρίως το ροστερ. O Μέντες διατηρεί εδώ και χρόνια μια εξαιρετική σχέση με τους Κινέζους ιδιοκτήτες της Γουλβς και ταυτόχρονα έχει και αυτός ρόλο στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των Λύκων ενώ ταυτόχρονα είναι προσωπικός φίλος και ατζέντης του προπονητή της Τοτεναμ, Ζοσέ Μουρίνιο.
Το προϊόν της Γουλβς, του Ζόρζε και του Νούνο με δυο μολις σεζόν στην Premier βλέπει την καμπύλη αξίας του να εκτοξεύεται ξαφνικά από τα 2.5 εκατομμύρια ευρώ το καλοκαίρι του 2018 στα 18 εκατομμύρια ευρώ το καλοκαίρι του 2020 και να κλείνει με 18 εκατομμύρια ευρώ στην Τότεναμ με την συμβολή του Μέντες στην διαμόρφωση της αξίας του παίκτη, στις συμμετοχές του στην Γουλβς, στο step-up του και την συμφωνία με τα Σπιρούνια κάτι παραπάνω από δεδομένη.
Σπύρος Κουρνούτης
