Το ποδόσφαιρο «χάλασε» τα τελευταία 30 χρόνια - Μόνο που τα ίδια έγραφαν και το 1995, και το 1975, και τα ίδια θα γράφονται και το... 2050!
Το ποδόσφαιρο έχει υποστεί πολλές αλλαγές τα τελευταία 30 χρόνια. Ωστόσο, η νοσταλγία για το παρελθόν συχνά επισκιάζει τις αντικειμενικές συγκρίσεις και μετρήσεις. Πόσο πιο ωραίο ήταν λοιπόν, πριν από τρεις δεκαετίες; Και πόσο αυτή η αντίληψη κρύβει στοιχεία της ανθρώπινης ψυχολογίας; Ανατρέχοντας στο αρχείο μου, με παλιά περιοδικά από το περίφημο αγγλικό Four Four Two, που κυκλοφόρησε πριν ακριβώς 30 χρόνια, έπεσα πάνω σε ένα κομμάτι που είχε τα... αιώνια ερωτήματα: πόσο πιο ωραίο και αγνό ήταν πιο παλιά το ποδόσφαιρο; Μόνο που το 1995, την κουβέντα την έκαναν για το 1975 και το 1965...
Γράφει ο Maverick
Καθώς ανατρέχουμε 30 χρόνια πίσω, βρίσκουμε μία άλλη εποχή για το ποδόσφαιρο, που είχε έντονη γοητεία και ρομαντισμό. Τουλάχιστον αυτό λένε πολύ σήμερα και ομολογώ ότι έχω πέσει και εγώ σε αυτό το τριπάκι πολλές φορές. Σε μία συζήτηση που είχα με τον Χρήστο Σωτηρακόπουλο μετά από μεγάλη κουβέντα ομολογώ πως με έπεισε! Αυτός επιμένει πάντα ότι όλο αυτό έχει να κάνει μόνο με την ψυχολογική και νοσταλγική μας πλευρά επειδή κάποτε απλώς ήμασταν νεότεροι. Έλεγε πως έχουμε συνδέσει όλα στο μυαλό μας με μια πιο ωραία εποχή που πιθανώς δεν υπήρξε ποτέ!
Έχω διαφωνήσει μαζί του αρκετές φορές. Αλλά κατά βάθος υπάρχει πολλή αλήθεια σε αυτό. Αρχίζω να πείθομαι και εγώ.
Καθόμουν λοιπόν αυτή την εβδομάδα που πήρα κάποιες ανάσες μετά την μεταγραφική περίοδο που για τη δική μας δουλειά είναι πολύ αγχωτική και ξεκίνησα να χαζεύω παλιά κομμάτια από το FOUR FOUR TWO στα τεύχη του 1995 και είδα πως και τότε ίδια ζητήματα και διλήμματα έμπαιναν.
"Ποιος Αλαν Σίρερ; Καλός είναι αλλά δεν μπορεί να συγκριθεί με τον Τζίμι Γκριβς, ούτε καν με τον Γκάρι Λίνεκερ" έγραφε καποιος. Άλλη σύγκριση γινόταν για το αν η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που μόλις είχε πάρει το νταμπλ ήταν καλύτερη από την Τότεναμ του 1961 ή την Άρσεναλ του 1971. Οι δημοσιογράφοι που απαντούσαν έλεγαν πως δεν θα είχε τύχη ούτε καν με την Λίβερπουλ του 1986 πολύ δε μάλλον με την σούπερ Τότεναμ του 1960-61. Οι παίκτες της εποχής του ‘70 έλεγαν πως είχε χαθεί το συναίσθημα και πως οι ξένοι παίκτες που ερχόντουσαν στην Premier League θα έκαναν το άθλημα να αποξενωθεί από το κοινό!
Μιλούσε και ο Τέρι Βέναμπλς, τεχνικός της εθνικής Αγγλίας τότε και άνθρωπος με γενικά ανοιχτούς ορίζοντες.
Ο Βέναμπλς έλεγε:
"Ο κόσμος άρχισε να παρακολουθεί ποδόσφαιρο από την άνεση του σπιτιού του, μέσω των τηλεοράσεων. Οι μεγάλες ομάδες άρχισαν να αποκτούν παγκόσμια αναγνώριση και να επενδύουν στις εγκαταστάσεις τους και στις υποδομές των ακαδημιών. Ήρθε μια μεγαλύτερη εμπορευματοποίηση, που έφερε νόμισμα και μάρκες μέσα στο γήπεδο. Οι συνεργασίες με εταιρείες, τα δικαιώματα τηλεοπτικής μετάδοσης και οι χορηγίες έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας του ποδοσφαίρου. Είναι ωραίες οι αλλαγές αλλά κάποιες φοβίζουν γιατί αλλοιώνουν ένα λαϊκό σπορ".
Αυτά έλεγαν το 1995. Ωστόσο, ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος μου έδειξε επίσης ένα περιοδικό της δεκαετίας του ‘70, το SHOOT! Που είχε ένα ανάλογο θέμα και ήταν σαν να διάβαζες τα ίδια πράγματα με άλλες ημερομηνίες! Το κείμενο ήταν του Ιανουαρίου του 197 και έκανε λόγο για τρομερές αλλαγές στο ποδόσφαιρο τα τελευταία 20-25 χρόνια! Δηλαδή εφόσον γράφτηκε το 1975 μιλούσε για την εποχή του 1950 περίπου. Ήταν ένα άρθρο του Λέσλι Βέρνον του κορυφαίου αρθρογράφου της εποχής.
Έλεγε το κείμενο:
"Οι παίκτες παλιά δεν ήταν μόνο επαγγελματίες, αλλά συχνά αποτελούσαν και ήρωες, οι οποίοι εκφράζονταν με έναν πιο αυθόρμητο τρόπο. Στις αρχές της δεκαετίας του '50 και μέχρι πριν λίγα χρόνια το ποδόσφαιρο διατηρούσε ακόμη την αίσθηση της γειτονιάς, με ομάδες που είχαν έναν πιο στενό δεσμό με τους φιλάθλους τους. Ο κόσμος ερχόταν στα γήπεδα για να δει τους γείτονές του, τους ανθρώπους που γνώριζε".
Αυτά έγραφαν το 1974 και το 1995 και πλέον τριάντα χρόνια μετα, οι αλλαγές είναι δραστικές. Η ψηφιοποίηση του αθλητισμού, οι εκατονταδες μεταδοσεις ήδη έχουν αρχίσει να επηρεάζουν την εμπειρία του φιλάθλου.
Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: Πόσο αυτή η εξέλιξη είναι "κακή"; Η νοσταλγία μας επηρεάζει και σε πολλές περιπτώσεις παραμορφώνει την πραγματικότητα. Οι άνθρωποι τείνουν να θυμούνται το παρελθόν με ρομάντζο και υπερβολή, γι’ αυτό είναι συχνό φαινόμενο να ακούμε ότι "τα πράγματα ήταν καλύτερα τότε". Τελικά αρχίζω να συμφωνώ και εγώ πως η αλήθεια είναι πως και 20 και 30 ή ακόμα και 60 χρόνια πίσω, υπήρξαν αδυναμίες και προβλήματα που σήμερα ενδεχομένως οι άνθρωποι τα ξεχνούν.
Η ανθρώπινη φύση λειτουργεί συχνά μέσω συναισθηματικών συνδέσεων. Το νοσταλγικό κομμάτι μας ωθεί να επιθυμούμε μια εποχή που θεωρούμε πιο όμορφη, ενώ ξεχνάμε ότι η ζωή προχωρά. Ηταν μια ωραία βουτιά στο παρελθόν αυτή που έκανα διαβάζοντας τα παλιά περιοδικά. Αλλά όχι, δεν ήταν ωραιότερα τα πράγματα τότε. Μερικά ήταν όμορφα γιατί ακόμα πιθανώς υπήρχε μια μεγαλύτερη ισορροπία στο ξεκίνημα τουλάχιστον της Premier League, καθαρά ποδοσφαιρικά ανάμεσα στις ομάδες.
Γι' αυτό μπόρεσε η Μπλάκμπερν να μπει σφήνα, ξοδεύοντας όμως πολλά λεφτά για την εποχή και να πάρει το πρωτάθλημα το 1995. Δεν ήταν όμως περίπτωση Λέστερ που μπερδεύονται κάποιοι και την αναφέρουν. Είχε έναν πολύ ακριβό προπονητή, μία πραγματική φυσιογνωμία που ήταν ο Κένι Νταλγκλίς και είχε και μερικούς πανάκριβους ποδοσφαιριστές με κορυφαίο τον Άλαν Σίρερ.
Αλλά το αγγλικό ποδόσφαιρο φυσικά και χρειαζόταν τους ξενους παίκτες. Είχε μείνει πάρα πολύ πίσω λόγω της τιμωρίας του 1985 από τα ευρωπαϊκά κύπελλα λόγω της νύχτας του Χέιζελ. Και πάσχιζε να ξαναβρεί τα πατήματά του.
Φυσικά, ξένοι όπως ο Σμάιχελ και ο Καντονά αλλά και ο Ζινολά, ο Βιάλι, ο Τζόλα, ο Μπέργκαμπ έκαναν τη διαφορά.
Ήρθε τότε και ο Βενγκέρ λίγο αργότερα για να μετατρέψει την boring Αρσεναλ του Γκρέιαμ σε μια ομάδα που θα έπαιζε εκπληκτικό ποδόσφαιρο με τον Βιεϊρά, τον Όφερμαρς, τον Πετί και μετά τον Ανρί!
Μην πέφτετε στη παγίδα λοιπόν και απολαύστε το ωραίο που είναι αυτό που διαδραματίζεται μπροστά μας. Αν και είναι φυσικό να λυπάται κανείς για όσα έχει χάσει, είναι εξίσου σημαντικό να εκτιμά το παρόν, τις ανανεωμένες προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προσφέρει. Το ποδόσφαιρο, όπως και η ζωή μας, είναι ένα συνεχές ταξίδι, μέσα στο οποίο αξίζει να ζούμε τη στιγμή. Να είστε βέβαιοι παντως πως το 2050 θα υπάρχουν ανάλογα κείμενα που θα αναπολούν και θα λένε τα ίδια για το σήμερα. Αυτά που λέμε εμείς για το 2000 και το 1990... Γιατί έτσι είναι η ίδια η ζωή!
